พิมพ์

 

พื้นที่คุ้มครองทางทะเล

 

         พื้นที่คุ้มครอง ( Protected Area ) หมายถึง พื้นที่ที่ถูกกำหนดขึ้นตามกฏหมายหรืออื่นๆ เพื่อให้เกิดการจัดการในรูปแบบต่างๆ เช่น อุทยานแห่งชาติ เขตอนุรักษ์ธรรมชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า  การจัดการของพื้นที่คุ้มครองจะมีความหลากหลายตั้งแต่ พื้นที่ที่มีการจำกัดการเข้าถึงของประชาชน จนถึงพื้นที่ที่ประชาชนสามารถเข้าไปใช้ประโยชน์ได้ในระดับต่างกัน

 

         สหภาพสากลว่าด้วยการอนุรักษ์ (IUCN,1994) ได้ให้คำนิยามพื้นที่คุ้มครองทางทะเลไว้ไดังนี้

 

         พื้นที่คุ้มครองทางทะเล ( Marine Protected Area - MPA ) คือ

         "พื้นที่บริเวณน้ำขึ้นน้ำลง หรือบริเวณพื้นท้องทะเลรวมทั้งมวลน้ำ สิ่งมีชีวิตทั้งพืชและสัตว์ ลักษณะสำคัญทางประวัติศาสตร์และสังคม ซึ่งต้องสงวนไว้ด้วยระเบียบกฎหมายหรือด้วยวิธีการที่มีประสิทธิภาพอื่นใด เพื่อคุ้มครองส่วนหนึ่งส่วนใด หรือทั้งหมดของสภาพแวดล้อมบริเวณนั้น" 

 

         แม้ว่าประเทศต่างๆจะนำคำ จำกัดความและหลักการของ IUCN ไปใช้ แต่พื้นที่คุ้มครองในแต่ละประเทศอาจมีความแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับกฏหมายหรือข้อบังคับของแต่ละประเทศที่กำหนดเพื่อให้สอดคล้องกับสภาพสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคมของประเทศเหล่านั้น

 

         พื้นที่คุ้มครองทางทะเลในประเทศไทยแบ่งออกได้เป็น 12 รูปแบบ ดังนี้

 

รูปแบบ
จำนวน (แห่ง)

ขนาดพื้นที่

ประเภทตาม IUCN
     ตร.กม. ไร่
1. ที่รักษาพืชพันธุ์สัตว์น้ำ
56
166.57
104,107.32
Ia
2. เขตห้ามล่าสัตว์ป่า
1
447.49
279,687.00
IV
3. อุทยานแห่งชาติทางทะเล
21
5,685.23
3,553,267.00
II
4. พื้นที่ป่าชายเลน (จังหวัด)
23
2,527.51
1,579,696.00
IV
5. พื้นที่แนวปะการัง
420
160.50
101,983.65
IV
6. พื้นที่แหล่งหญ้าทะเล
5
33.66
21,036.50
IV
7. พื้นที่กำหนดมาตรการในการทำการประมง
9
52,240.90
32,650,564.54
IV
8. พื้นที่คุ้มครองโบราณคดีใต้ทะเล
1
27.00
16,875.00
V
9. พื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม
6
12,190.71
7,619,256.11
VI
รวมพื้นที่คุ้มครองทางทะเลตามระบบ IUCN
  73,479,.575
45,926,473.12
 
10. พื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ
9
4,226.60
2,641,627.50
-
11. พื้นที่สงวนชีวมณฑล
1
246.075
153,796.88
-
12. พื้นที่มรดกอาเซียน
3
1,804.97
1,128,107.00
-
รวมพื้นที่คุ้มครองทางทะเล
  79,757.22
49,850,004.50
 
รวมพื้นที่ทะเลในน่านน้ำไทย
  316,118.24
197,573,896.88
 
ร้อยละพื้นที่คุ้มครองทางทะเลตามระบบ IUCN
  23.24
23.24
 

ร้อยละพื้นที่คุ้มครองทางทะเล

 

25.23

25.23

 

 

 

 

 

ที่มา : อนุวัฒน์ นทีวัฒนา,2551. พื้นที่คุ้มครองทางทะเลในประเทศไทย : เป้าหมายปี ค.ศ. 2010/2012 ภายใต้กฎหมายว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ.เอกสารเผยแพร่สำนักอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ฉบับที่ 35 กรมทรัพยากรทางทะเลและชาบฝั่ง.239 หน้า